BCG матрицыг дэлхийн өнцөг булан бүрт худалдаачид амжилттай ашиглаж ирсэн. Энэ нь юу болохыг, мөн матриц нь бүтээгдэхүүний хольцыг төлөвлөхөд хэрхэн тусалж болохыг олж мэдээрэй.
Бүтээгдэхүүнээс аль нь ашиг тустай, аль нь үнэтэй байдаг, гэхдээ юу ч авчирдаггүйг компани нь ойлгох нь маш чухал юм. Бүтээгдэхүүний сонирхлыг тодорхойлоход тусалдаг төрөл бүрийн төлөвлөлтийн хэрэгслийг BCG матриц гэж нэрлэдэг. BCG нь энэ матрицыг боловсруулсан "Бостоны Зөвлөх Групп" гэсэн үгсийн эхний үсэг юм. BCG матриц нь портфолио хэрэгсэл юм: энэ нь компаний харьцдаг бүх бүтээгдэхүүнийг шинжлэх боломжийг олгодог.
Матриц нь хоёр параметрийг шинжлэх боломжийг олгодог. Эхнийх нь бидэнд хэрэгтэй зах зээлийн сегментийн өсөлтийн хурд юм. Энэхүү шалгуур нь одоогоор тухайн компанийн хувьд тухайн зах зээлийн сонирхол татахуйц байдлын тухай өгүүлдэг. Хоёрдахь параметр нь тухайн компанид хамгийн аюултай өрсөлдөгчтэй холбоотой зах зээлийн эзлэх хувь юм. Энэ параметр нь тухайн ангилалд тухайн бүтээгдэхүүн хэр өрсөлдөх чадвартай болохыг хэлэх боломжийг олгодог. Эдгээр параметрүүдийг тодорхойлохдоо аль болох шударга байх нь маш чухал юм.
Эдгээр хоёр параметрийн дагуу хэд хэдэн бүлгийн барааг ялгаж үздэг.
· "Одууд" - зах зээлд эзлэх хувь өндөр, өсөлтийн хурд өндөртэй бараа. Эдгээр нь хамгийн их боломжит, ихэвчлэн танигдахуйц тэргүүлэх бүтээгдэхүүн юм. Зах зээл өссөөр л байвал ийм бүтээгдэхүүнийг сурталчлахад санхүүгийн томоохон хөрөнгө оруулалт шаардагддаг. Ирээдүйд тэд бэлэн мөнгөний үнээ болж магадгүй юм.
· "Бэлэн мөнгөний үнээ" - зах зээлд эзлэх хувь өндөр, өсөлтийн хурд багатай бүтээгдэхүүн. Эдгээр бүтээгдэхүүн нь өсөхөө больсон, хуваагдаад удаж буй зах зээл дээр сайн борлуулагдаж байна. Ийм бүтээгдэхүүн нь сурталчилгаанд хөрөнгө оруулалт шаарддаггүй, харин ч эсрэгээрээ компанид ихээхэн ашиг өгдөг. Компани энэ бүтээгдэхүүний байр суурийг аль болох удаан хадгалах нь хангалттай юм.
· "Асуултын тэмдэг" - зах зээлд эзлэх хувь бага, өсөлтийн хурд өндөртэй бараа. Эдгээр бүтээгдэхүүнүүд нь тэргүүлэгч бүтээгдэхүүнүүд шиг ашигтай биш боловч зах зээл өсөхийн хэрээр өсөх боломж бас бий. Ийм бараа нь өндөр өртөг шаарддаг, эс тэгвээс тэд маш хурдан "нохой" болж хувирдаг тул зах зээлийн томоохон хувийг эзлэх, эсвэл deinvest хийх зорилгоор хөгжүүлэх хэрэгтэй. Компани нь бүтээгдэхүүний боломж, түүний чадавхид дүн шинжилгээ хийж, зөв стратегийг сонгох ёстой.
· "Нохой" - зах зээлд эзлэх хувь бага, өсөлтийн хурд багатай бараа. Ийм бүтээгдэхүүний боломж тийм ч том биш: бусад бүтээгдэхүүнтэй харьцуулахад бага ашиг авчирдаг. Магадгүй тэд ямар нэг үнэ цэнэтэй байж магадгүй юм, магадгүй эсрэгээрээ та тэднээс салж, илүү дур булаам зүйл дээр анхаарлаа төвлөрүүлэх хэрэгтэй. Ийм бараа нь өсөлтийн хэтийн төлөв нь тодорхойгүй, ихээхэн зардал шаарддаг. Ийм бараанд багагүй мөнгө зарцуулахыг зөвлөдөггүй.
Тиймээс BCG матриц нь тодорхой бүлгийн бүтээгдэхүүний сонирхлыг ойлгож, бүтээгдэхүүнийг сурталчлах стратегийг тодорхойлох боломжийг олгодог. Энэ нь нэг параметр дээр үндэслэсэн гэдгийг ойлгох нь чухал юм - зах зээлийн эзлэх хувь хэмжээг шинжлэх, хэрэв энэ салбарт цөөн тооны өрсөлдөгч байгаа бол энэ нь тийм ч ашигтай биш байх болно.
