Дансны авлагын тухай ойлголт ихэнх тохиолдолд хуулийн этгээдэд хамаатай. Гэсэн хэдий ч ийм үзэл баримтлалын тодорхойлолт нь авлага нь компанийн эргэлтийн хөрөнгийн тодорхой хэсгийг илэрхийлдэг гэж үздэг.
Авлага
Дансны авлага нь аж ахуйн нэгжийн түншүүд, үйлчлүүлэгчид эсвэл бусадтай харилцдаг бусад хүмүүсээс хүлээж буй мөнгөний хэмжээг илэрхийлдэг. Энэ тохиолдолд мэдээжийн хэрэг, хүлээн авсан дүн нь байгуулсан гэрээ, хэлэлцээрийн хэлбэрээр тодорхой хууль эрх зүйн үндэслэлтэй байгаа тухай ярьж байна.
Дансны авлагыг янз бүрийн аргаар бүрдүүлж болно. Жишээлбэл, урт хугацааны түншүүд байдаг тул бие биедээ итгэдэг арилжааны хоёр аж ахуйн нэгжийн хоорондох бизнесийн харилцаанд үүсч болно. Үүнээс гадна, хэрэв тэдгээрийн аль нэг нь нөгөөгийнхөө үйлчлүүлэгч бол нийлүүлэгч нь үйлчлүүлэгчиддээ шаардлагатай барааг хойшлогдсон төлбөрөөр өгч болно. Ийнхүү хэсэг хугацааны дараа бараагаа үйлчлүүлэгчид хүргүүлсэн боловч үйлчлүүлэгч энэ бүтээгдэхүүний төлбөр болгон мөнгөө шилжүүлээгүй байгаа нөхцөл байдал үүснэ. Үүний үр дүнд төлбөр хэлбэрээр авах ёстой дүн нь авлагыг бүрдүүлнэ.
Дансны авлагыг ихэвчлэн аж ахуйн нэгжийн эргэлтийн хөрөнгөд хамааруулдаг, учир нь компани тодорхой хугацаанд энэ мөнгийг хүлээн авч, өөрийн зорилгод ашиглах боломжтой болно гэж тооцдог. Гэсэн хэдий ч их хэмжээний авлага нь компанийн хэвийн үйл ажиллагаанд аюул учруулж болзошгүй юм. Жишээлбэл, өр төлбөрийг төлөх ёстой компаниудын дансанд орж ирээгүй тул тухайн үеийн төлбөр тооцоогоо хийх эсвэл зээлээ төлж чадахгүй бол.
Авлагын дансны төрөл
Орчин үеийн нягтлан бодох бүртгэлд нягтлан бодогчдын мэргэжлийн хэллэгээр ихэвчлэн "авлагын данс" гэж нэрлэдэг хэд хэдэн үндсэн дансны төрлийг ялгадаг. Тиймээс, байгууллага, түүний хариуцагчтай байгуулсан гэрээ, хэлэлцээрт өрийг 12 сарын дотор төлөх ёстой гэсэн заалт байгаа бол уг өрийг богино хугацаатай гэж үзнэ. Хэрэв өрийг төлөх хугацаа 12 сараас хэтэрвэл энэ өрийг урт хугацаатай гэж ангилна.
Нэмж дурдахад гэрээнд заасан хугацаанд авлагыг хэвийн гэж үздэг болохыг анхаарч үзэх хэрэгтэй. Жишээлбэл, хэрэв нийлүүлэгч ба үйлчлүүлэгчийн хооронд байгуулсан гэрээний нөхцлөөр өрийг хүргэх өдрөөс хойш нэг сарын дотор төлөх ёстой гэж үзвэл тухайн сарын хугацаанд ханган нийлүүлэгч үйлчлүүлэгчид нэхэмжлэл гаргах хууль ёсны үндэслэлгүй болно. Гэсэн хэдий ч энэ хугацаа дууссаны дараа авлага хугацаа хэтэрсэн тул ханган нийлүүлэгч шүүхэд хандаж нэхэмжлэл гаргах эрхтэй.
