2018 оны эхээр ОХУ-ын Сангийн яам уламжлал ёсоор тус улсын иргэдэд "тайлагнав". Тус хэлтэс нь өнгөрсөн тайлангийн хугацаанд улсын дотоод өр бараг 20% -иар өссөн болохыг зарлав. Мөнгөн дүнгээр хэлбэл энэ нь 1 их наяд гаруй рубль байгаа нь дээд амжилт юм.
Дотоод өр гэж юу вэ
Аливаа муж улс өртэй байдаг. Энэ бол тодорхой хугацааны улсын төсвийн алдагдлын нийлбэр дүн юм. Дотоод болон гадаад өрийг хуваарилах. Сүүлд нь тухайн улсын гадаад зээлийн өмнө хүлээсэн мөнгөний үүрэг ба түүний үлдэгдэл хүү гэсэн үг юм. Дотоод өр гэж улсын ард түмэндээ төлөх өр гэж ойлгодог. Үүнээс гадна хувь хүн, хуулийн этгээд хоёулаа.
ОХУ-ын дотоод өрийг үнэт цаасаар толилуулж байна. Үүсэлт нь 1993 оноос хойш үргэлжилж байна. Эхэндээ энэ нь 90 сая рубль байсан бөгөөд олон жилийн туршид өр нь зөвхөн хэмжээгээр өсдөг. 2015 онд тодорхой үсрэлт болсон. 2017 онд өр дахин мэдэгдэхүйц өссөн. 2018 оны 1-р сард 7, 24 их наяд, 12-р сард 7, 7 их наяд рублийн түвшинд байв.
Гадаад, дотоод өрийн хэмжээгээр тухайн мужийн эдийн засгийн байдлыг аюулгүйгээр дүгнэж болно. Тиймээс асар их тоо, огцом өсөлт нь санхүүгийн хямралын тодорхой шинж тэмдэг юм.
ОХУ-ын дотоод өр яагаад өсч байна вэ?
Албаны хүмүүсийн мэдээлж буйгаар дотоод өрийн өсөлтөд тогтмол орлоготой холбооны зээлийн бонд гаргасан нь нөлөөлжээ. Ийм үнэт цаасны өр 12 сарын хугацаанд бараг 60% -иар өссөн байна. Хөвөгч хүүтэй бондын өр 24 хувиар өссөн байна.
Төр яагаад бонд гаргаж байгааг олон энгийн иргэд ойлгохгүй байна вэ? 2017 онд байршуулсны ачаар Орос улс 1.7 их наяд рублийг үндэсний санд төвлөрүүлжээ. Гэхдээ бид зардлын талаар мартаж болохгүй. Ийнхүү улсын өрийг төлөхөд 527 тэрбум рубль хуваарилагджээ. Одоогийн өр төлбөрийг харгалзан үзэхэд хөрөнгийн цэвэр таталцал нь ойролцоогоор 1.1 их наяд рубль болж байна. Үүний зэрэгцээ эргэн төлөлтийн зардал 632.9 тэрбум рубль болжээ.
Гэсэн хэдий ч эдгээр тоонууд дээр бүх зүйл тийм ч ягаан биш юм. Бонд байршуулах нь төсвийн "далд" алдагдал, инфляцийн өсөлтийг өсгөхөд хүргэдэг гэж эдийн засагчид тайлбарладаг. Эдгээрийг байршуулсны орлогыг төсвийн алдагдлыг нөхөхөд чиглүүлж байгаа тул энэ зүйлийн орлого нь аль хэдийн дээд амжилтыг эвдэж байна.
Жирийн иргэд улсын өрийн өсөлтөд санаа зовж байгаагаа илэрхийлж байгаа боловч Сангийн яам үүнийг гамшиг гэж үзэхгүй байна. Баримт нь 2018 оны 1-р сараас хойш тус улс шинэ төсөв дээр амьдарч эхэлсэн явдал юм. Одоо дотоод өрийн дээд хязгаарыг 10.5 их наяд рубль болгон өргөжүүлэв. Үүний зэрэгцээ төсвийн орлогыг 15.2 их наяд рубльд төлөвлөжээ. Албан тушаалтнууд өрийн хэмжээг бууруулахын оронд дээд хязгаарыг нь авч, өсгөсөн нь харагдаж байна.
Үүний зэрэгцээ, эдийн засагчид Сангийн яамны төлөөлөгчдийн сэтгэлийн хөөрлийг хуваалцдаггүй. Дотоодын зээлээс авсан зээл нь хэдэн жилийн дараа улсын сан хөмрөгт тэсвэрлэшгүй ачаа болж магадгүй гэж шинжээчид үзэж байна. Өр ихсэх тусам хүнд хэцүү цаг үе ирнэ.
